Roostenzangers zingen "Die Jahreszeiten"

Het Eindhovens Gemengd Koor “De Roostenzangers” voert op zaterdag 6 november 2004 het oratorium “Die Jahreszeiten” van Joseph Haydn uit in de grote zaal van het Muziekcentrum Frits Philips te Eindhoven. Het concert begint om 20.15 uur.

Aan dit concert werken mee de solisten Ellen Schuring, sopraan, Frank Fritschy, tenor en Julian Hartman, bas/bariton. Het barokorkest Florilegium Musicum begeleidt het geheel op historische instrumenten. De muzikale leiding is in handen van de dirigent van het koor Jos Thomassen.

“Die Jahreszeiten”

‘Die Jahreszeiten’ is een van de meest geliefde oratoria en een aantrekkelijk werk voor een breed concertpubliek. Het heeft een imponerende kracht en is ongewoon boeiend en levendig, juist door de rijkdom en de gevarieerdheid. Iedere luisteraar kan er iets in vinden dat hem aanspreekt. Voor kenners blijft dit oratorium interessant. Door zijn veelzijdigheid, diepgang en gelaagdheid wordt de betrekking tot het werk voortdurend verdiept en verandert het gezichtspunt bij iedere nieuwe kennismaking.

Kunsthistorisch is het een belangrijk werk waardoor uitvoering ervan betekenis heeft voor het plaatselijke culturele leven in het algemeen en de koorcultuur in het bijzonder.

Deze compositie vormt het eindpunt van Haydn’s artistieke ontwikkeling. Die begon vanuit de baroktraditie, werd steeds gekenmerkt door originaliteit en bijzondere expressiviteit, bracht de Weense klassieke stijl voort en legde de kiem voor de romantiek. In dit groots opgezette oratorium heeft het talent van Joseph Haydn zich in al zijn veelzijdigheid ontplooid. Het werk ontstond in de grote vocale bloeiperiode aan het eind van zijn leven, waarin hij zijn verheven, sublieme stijl ontwikkelde door de contrapuntische, op Händel geïnspireerde schrijfwijze om te vormen en te verrijken met meesterlijke climaxtechniek. Enerzijds vatte hij in dit werk de hele muzikale erfenis van de 18^e eeuw samen, anderzijds reikte hij vooruit naar de toekomst. Zijn beeldende kracht, grote expressiviteit en de dramatische klankeffecten van een briljante instrumentatie vormden de voorbereiding van de romantiek. Delen van het werk stonden model voor latere componisten. Kwalitatief hoort het tot de beste oratoria van alle tijden. ‘Die Jahreszeiten’ werd daarom een van de meest geliefde oratoria en een van de pijlers van het concertleven en de oratoriumcultuur.

Authentiek klankbeeld

Het werk is in Eindhoven nog niet eerder uitgevoerd op bij de ontstaansperiode horende instrumenten en gespeeld volgens de historische uitvoeringspraktijk. De Roostenzangers willen graag het publiek overtuigen met een interpretatie die de bedoelingen van de componist recht doet en gebruik maakt van de middelen en de klankverhoudingen die de componist ter beschikking stonden (uiteraard binnen de mogelijkheden en huidige omstandigheden). Het koor heeft daarom voor de begeleiding het barokorkest Florilegium Musicum geëngageerd, dat speelt op historische instrumenten en de professionele kwaliteiten heeft die het mogelijk maken een ‘authentiek’ klankbeeld te realiseren.

Uitvoeringen in de regio tot nu toe

Na de Tweede Wereldoorlog is ‘Die Jahreszeiten’ in Eindhoven een aantal malen ten gehore gebracht. Het Philips’Philharmonisch Koor voerde het werk geheel of gedeeltelijk uit in 1947 (4 keer), in 1956 (2 keer), in 1972 (2 keer) en in 1973, 1974 en 1977 één keer. De Eindhovense Oratorium Vereniging voerde het werk in 1963 en in 2001 uit.

Vergeleken met andere grote oratoria, zoals de ‘Matthäus Passion’ van J.S. Bach, ‘Messiah’ van G.F. Händel of ‘Die Schöpfung’ van J. Haydn is dit belangwekkende werk relatief weinig tot klinken gebracht door Eindhovense verenigingen, vooral niet de laatste jaren. Ook in de regio eromheen is het slechts weinig uitgevoerd. In Veldhoven is het werk in de naoorlogse periode tweemaal uitgevoerd door het Kempenkoor, het laatst in 1993.